HISTORIA SZKOŁY W RUDKACH

 

Oświata w Rudkach

Początki, 1945 rok: Rozpoczęła pracę Szkoła Podstawowa w Rudkach, zorganizowana przez mieszkańca Sosnówki "Zagaje", nauczyciela, pana Stefana Świątkiewicza.

Lata 1945 - 1951: Kopalnia Pirytu "Staszic" oddaje na potrzeby szkoły budynek barakowy po byłej niemieckiej kuchni i stołówce.

Lata 1951 - 1954: Szkoła zostaje przeniesiona do budynku barakowego znajdującego się na tzw. Górnym Osiedlu.

Lata 1954 - 1963: Szkoła przenosi się do murowanego budynku, wynajętego od kopalni "Staszic". Warunki poprawiają się. Szkoła posiada 11 sal lekcyjnych, bibliotekę, pokój nauczycielski, małą salę gimnastyczną. Była również w niej bieżąca woda. Niestety, opalana była piecami węglowymi, a ubikacje znajdowały się na zewnątrz.

28 października 1958 rok: Powstaje Komitet Budowy Szkoły w Rudkach. Kwestii budowy nowego budynku szkolnego sprzyjała ogólnopolska akcja "Tysiąc szkół na tysiąclecie...". 14 maja 1961 rok Wmurowano akt erekcyjny pod budowę nowej szkoły. Nową szkołę zlokalizowano na gruntach wsi Serwis, nieopodal rozwijającego się osiedla robotniczego. 26 września 1963 rok Odbył się komisyjny odbiór nowej szkoły.

29 września 1963 rok: Oddanie do użytku wybudowanej szkoły. Odtąd pełna nazwa szkoły brzmi: Szkoła Podstawowa - Pomnik Tysiąclecia im. Stanisława Staszica w Rudkach. 9 maja 1977 rok Przekazanie sztandarów - szkolnego i harcerskiego, ufundowanych przez społeczność uczniowską, rodziców i zakład opiekuńczy (Z.U.CH. "Metalchem). maj 1993 Obchody trzydziestolecia budynku szkoły w Rudkach. współczesność Szkoła podlega władzom gminy w Nowej Słupi. Jest największą szkołą podstawową w całej gminie, liczącej łącznie 9 szkół podstawowych. Obecna pełna nazwa to: Publiczna Szkoła Podstawowa im. Stanisława Staszica w Rudkach.

Kierownicy i dyrektorzy szkoły od jej początków:

1945-1950 Stefan Świątkiewicz, organizator i założyciel szkoły w Rudkach.
1950-1951 Celestyn Popkiewicz. 1951-1956 Włodzimierz Świątkiewicz, syn Stefana Świątkiewicza.
1956-1972 Franciszek Ponikowski 1972 - w związku z reformą oświaty stanowisko kierownicze powierza się nauczycielom mianowanym, noszącym odtąd tytuł dyrektora.
1972-1974 Jan Klefas,
1974-1991 Anna Kucharska, córka Stefana Świątkiewicza,
1991-2002 Teodora Klefas,
2002-2007 Alicja Alf,

2007 - 2022 i nadal - Alina Cieśla.

Stanowisko zastępców utworzono w roku 1960, w związku ze wzrostem liczebności uczniów. W szczytowym okresie szkoła liczyła trzy ciągi, ponad 600 uczniów.
Zastępcy kierowników (dyrektorów) szkoły:

1960-1961 Helena Świątkiewicz
1961-1963 Marta Owczarek
1963-1971 Helena Podsiadło
1971-1972 Jan Klefas
1972-1974 Anna Kucharska
1974-1991 Teodora Klefas
1991-2002 Maria Majcher
2002-2006 Jolanta Krupa

2007- 2011 Bożena Jop (z-ca społeczny)

 

Od 1września 2011r mocą Uchwały Nr V/19/11 Rady Gminy Nowa Słupia z dnia 6 maja 2011r. Publiczna Szkoła Podstawowa im. Stanisława Staszica w Rudkach i Publiczne Gimnazjum im. Stefana Żeromskiego w Rudkach tworzy Zespół Szkół w Rudkach.

 Od 2011r - Dyrektorem Zespołu Szkół w Rudkach została-  p. Alina Cieśla, wicedyrektorem - p. Bożena Jop

 

Z historii Rudek

      Rudki leżą na północ od Łysej Góry u podnóża Góry Chełmowej, przy drodze wiodącej z Nowej Słupi do Starachowic. Od niepamiętnych czasów miejsce to było związane z przemysłem i takim pozostało do dziś. Z badań archeologów wynika, że górnictwo i hutnictwo w tym miejscu i pobliskiej okolicy kwitło już w pierwszych wiekach naszej ery. Rudy te eksploatowano w całej okolicy. Tereny poddane eksploatacji nazywano Rudkami.

      Po upływie wielu wieków, dzięki dociekliwości badań ks. Stanisława Staszica, przystąpiono na nowo do prac górniczych. Wydobywano tu hematyt oraz syderyt. Niestety, w okresie rozbiorów przerwano działalność górniczą. Po badaniach prof. Samsonowicza w latach 1922-1923 odkryto występowanie dużego złoża pirytu. Rozbudowano opuszczoną kopalnię, wzniesiono zabudowania towarzyszące eksploatacji systemem odkrywkowym, a potem szybowym. Właścicielami kopalni byli przedsiębiorcy prywatni. Przed wybuchem II-ej wojny światowej kopalnia została upaństwowiona, otrzymała nazwę: Państwowa Kopalnia Rudy "Staszic" w Rudkach. Zbudowano kilka baraków dla kadry technicznej "na Górkach". Robotnicy zaś dochodzili z okolicznych wsi w promieniu 8-10 km. Trzon zatrudnionych stanowili chłopi małorolni i bezrolni. Podczas okupacji kopalnia była intensywnie eksploatowana przez hitlerowców. Pod koniec okupacji Niemcy zdetonowali urządzenia kopalni i przygotowywali się do wysadzenia szybu, ale ze względu na szybkie przełamanie frontu nie zdążyli tego uczynić. Po wyzwoleniu szybko uzupełniono zdemolowane urządzenia i przystąpiono do dalszej rozbudowy kopalni. Największą zdolność wydobywczą osiągnięto w latach 1960-1965. Stopniowo rozpoczął się okres spadku produkcji. Kopalnia była jeszcze czynna do 1972 roku. Na jej miejscu powstały Zakłady Urządzeń Chemicznych "Metalchem", które funkcjonowały do połowy lat dziewięćdziesiątych ubiegłego wieku. "Metalchem" wytwarzał urządzenia, podzespoły oraz całe ciągi produkcyjne dla przemysłu chemicznego.

      Do roku 1945 osiedle Rudki nie istniało, a w kopalni pracowali ludzie dochodzący z okolicznych wiosek. W miejscu dzisiejszego osiedla i kopalni znajdowała się niewielka wioska Rudki. Wraz z intensywnym rozwojem kopalni, która zapewniała ludziom miejsca pracy zaczyna się rozwijać osiedle mieszkaniowe. Objęło ono część gruntów sąsiednich wsi: Serwisu, Sosnówki, Cząstkowa. Początkowo budowano baraki blisko kopalni. Jednak w miarę rozbudowy zaczęto zajmować coraz dalsze tereny. całe osiedle dzieli się na Górne i Dolne.
 
      Współczesne osiedle liczy 33 bloki mieszkalne, które są zelektryfikowane i skanalizowane, brak w nich jednak centralnego ogrzewania i sieci gazowniczej. Rudki zamieszkuje obecnie około 1700 mieszkańców. To przede wszystkim ludzi przybyli z okolicznych wiosek oraz ich potomkowie. Pewien procent mieszkańców ma jednakże rodowód miejski, to przede wszystkim tzw. inteligencja, która tu znalazła pracę i swoje miejsce. Obecnie Rudki, jak wiele tego typu miejscowości, powstałych na bazie jednego zakładu pracy, przeżywają trudny okres. W miejsce upadłego "Metalchemu" powstało kilka zakładów o charakterze przemysłowo - usługowym: zakład metalowy, mieszalnia pasz, zakład produkcji okien, zakład produkcji domków kontenerowych. Wszystkie one nie zapewniają jednak zatrudnienia zbyt dużej liczbie pracowników. Stąd bezrobocie w Rudkach jest znaczne, jak w całym regionie świętokrzyskim.

      Wraz z rozwojem osiedla zaczął się rozwijać w naszej miejscowości handel, (którego pełny rozkwit przypadł na początek lat dziewięćdziesiątych). Ponadto powstały w Rudkach: piekarnie - państwowa i prywatna, apteka, bar, kawiarnia, poczta, warsztat samochodowy, a także dom kultury i przedszkole. Budowę domu kultury rozpoczęto jeszcze w roku 1957, a uroczystego otwarcia dokonano w 1958 roku. Znalazły w nim swoje miejsce kino, biblioteka, kawiarenka, świetlica. Obecnie kino praktycznie nie funkcjonuje - filmy wyświetla się okazjonalnie.

      Po II-ej wojnie światowej, dla zaspokojenia duchowych i religijnych potrzeb mieszkańców, wyłoniono nową parafię i zbudowano kościółek (drewniany) pod wezwaniem św. Barbary. W 1980 roku rozpoczęto budowę nowego, murowanego kościoła, który oddano do użytku w roku 1986. W Rudkach od 1950 roku funkcjonowała Górnicza Szkoła Zawodowa dla Pracujących. pod koniec lat pięćdziesiątych przekształconą ją na Szkołę Przysposobienia Zawodowego. W latach 1962-1965 rozwinęła działalność Zasadnicza Szkoła Zawodowa. Kształciła ona uczniów w różnych specjalnościach, w zależności od środowiskowych potrzeb.

 

Stowarzyszenie na rzecz Szkoły w Rudkach:

Stowarzyszenie istniało w latach 2009 - 2018. Poniższy dokument zawiera sprawozdania z jego działalności:

STOWARZYSZENIE_NA_RZECZ_SZKOLY_W_RUDKACH.docx

 

Historia Gimnazjum

W latach 1999 - 2019 budynek naszej szkoły gościł Publiczne Gimnazjum im. stefana Żeromskiego, które w 2011 r. zostało włączone wraz ze Szkołą Podstawową do Zespołu Szkół w Rudkach.

 

Oto kilka słów na temat Patrona Gimnazjum - Stefana Żeromskiego:

 

„Dużo jest wśród nas takich: ogromne łakomstwo na wielkie czyny i bardzo mało jakiejkolwiek roboty. „

                                                                                                                                                                   Stefan Żeromski

 

Narodziny

Urodził się 14 października 1864 roku w Strawczynie w zubożałej rodzinie szlacheckiej  jako syn Wincentego  i Józefy Żeromskich. Ochrzczony  został 1 listopada 1864r. w kościele w Sprawczynie. Stąd wzięły się dwie sprzeczne daty urodzin pisarza.  Mieszkał tam do piątego roku życia. Na miejscu, w którym stał dom znajduje się teraz tablica pamiątkowa.

 

"W dniu pierwszego listopada tysiąc osiemset sześćdziesiątego czwartego roku o godzinie pierwszej po południu stawił się na plebani strawczyńskiej w Górach Świętokrzyskich Wincenty Żeromski, lat czterdzieści sześć mający i okazał dziecię płci męskiej oświadczając, iż takowe urodziło się o godzinie piątej rano z jego małżonki, Józefy z Katerlów, lat dwadzieścia dziewięć mającej. Dziecięciu temu na chrzcie świętym nadano imię Stefan."(zapis w księdze w kościele w Strawczynie)

 

Ojciec

Wincenty  Żeromski (herbu Jelita) -  syn  Józefa i  Klary  z Kłodnickich, urodził się  w Lasochowie 29 marca 1819 roku,   uczestniczył w  powstaniu styczniowym.

Po upadku powstania na skutek represji rosyjskich ojciec utracił majątek i aby utrzymać rodzinę został dzierżawcą folwarków.

Zmarł w Ciekotach 23 września 1883 r. pochowany został na cmentarzu  w Leszczynach.

 

Matka

Józefa   Katerla ( herbu Poraj ) – córka  Józefa i Agnieszki z Jackowskich, urodzona w Boczkowicach dnia 29 stycznia 1833 r.

Zmarła w Ciekotach dnia 15. 08. 1879 r. pochowana na cmentarzu w Leszczynach

 

Rodzeństwo

STEFAN  ŻEROMSKI  miał  cztery  siostry

Wincentyna - urodzona w 1860r. zmarła na krup w 1871 r.

Wacława - zmarła jako niemowlę.

Aleksandra - urodzona w 1859 roku.

Bolesława - najmłodsza, urodzona w 1869 roku.