1 września 2023 roku obchodzimy 84 rocznicę wybuchu II wojny światowej.
II wojna światowa rozpoczęła się od niemieckiego ataku na polską placówkę na Westerplatte. Wtedy też dla Polski rozpoczęła się wojna obronna. Polacy do 6 października stawiali opór wobec niemieckiej i radzieckiej agresji. Mimo iż kampania wrześniowa zakończyła się klęską Polski, to punktowo polskie oddziały potrafiły zadać Niemcom dotkliwe straty. Jednak bez pomocy sojuszników Polska nie miała szans w walce z dwoma mocarstwami. Francja i Wielka Brytania, mimo złożonych Polsce gwarancji bezpieczeństwa i oficjalnego wypowiedzenia Niemcom wojny 3 września, nie rozpoczęły działań wojennych.
Ta wojna rozpoczęła się w piątek o godzinie 4:45 atakiem hitlerowskich Niemiec na Polskę. Była to realizacja „Fall Weiss” czyli „Planu Białego”. Jego celem było zajęcie przez Niemcy terytorium Polski i uzyskanie „Przestrzeni życiowej na Wschodzie” czyli tzw. Lebensraum. W jego myśl wojska niemieckie przy użyciu wszelkich sił i środków miały zaatakować Polskę z kilku stron. Niekorzystne rozłożenie granicy polsko - niemieckiej sprzyjało realizacji tego planu. Niemcy zakładali jednoczesny atak z Pomorza Zachodniego, Prus Wschodnich oraz terenów niemieckiego Śląska i Moraw.
Pierwsze strzały w tej wojnie miały miejsce na Westerplatte, gdzie stacjonowała polska Wojskowa Składnica Tranzytowa. We wrześniu 1939 roku składnicy strzegło 182 żołnierzy, w tym 5 oficerów i lekarz (inne źródła podają 205–210 żołnierzy, w tym ponad 70 podoficerów). Ich dowódcą był major Henryk Sucharski a jego zastępcą kapitan Franciszek Dąbrowski. Niektórzy historycy przyjmują, że wydarzeniem, które rozpoczęło II wojnę światową był nalot na miasto Wieluń. Miało to nastąpić kilka minut przed atakiem na Westerplatte. Nie ma jednak w tej sprawie jednomyślności.
Warto wspomnieć, że bardzo ważnym czynnikiem, który przyspieszył wybuch wojny było podpisanie paktu o nieagresji między Niemcami a ZSRS, powszechnie znanym jako pakt Ribbentrop – Mołotow. Istotny był dołączony do niego tajny protokół. W drugim punkcie odnosił się do Polski. Punkt ten głosił, że „na obszarach należących do państwa polskiego strefy interesów Niemiec i ZSRS będą rozgraniczone wzdłuż linii rzek Narwi, Wisły i Sanu”. Oznaczało to, że Polska miała teraz dwóch wrogów. Konsekwencją tego porozumienia było przystąpienie do wojny przeciwko Polsce sowieckiej Armii Czerwonej.
Największą bitwą kampanii wrześniowej była bitwa nad Bzurą. Została stoczona między siłami armii "Poznań" i "Pomorze" z niemiecką 8 i 10 Armią. Wojskami polskimi dowodził gen. Tadeusz Kutrzeba. Ostatnim starciem wojny obronnej była bitwa pod Kockiem, gdzie w dniach 2-6 października walczyła Samodzielna Grupa Operacyjna "Polesie" dowodzona przez generała Franciszka Kleeberga.
Rozpoczął się długi okres okupacji niemieckiej i sowieckiej. Najtragiczniejszy okres w dziejach naszej Ojczyzny.
P. Stelmaszczyk
